Δραστηριότητες του Ιστορικού Αρχείου Προσφυγικού Ελληνισμού

Το Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού δραστηριοποιείται κυρίως στην εκπόνηση ερευνητικών προγραμμάτων, συλλογή, ταξινόμηση. καταλογογράφηση και αρχειοθέτηση αρχειακού - φωτογραφικού υλικού και προφορικών μαρτυριών, στον εμπλουτισμό της βιβλιοθήκης και την εξυπηρέτηση του ερευνητικού κοινού. Πέρα από την τακτική δραστηριότητα το Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού διοργανώνει εκδηλώσεις με στόχο την ενημέρωση και επαφή του κοινού σχετικά με την ιστορία και τον πολιτισμό του προσφυγικού ελληνισμού. Στο πλαίσιο αυτό έχουν πραγματοποιηθεί ημερίδες, διαλέξεις, σεμινάρια, εκθέσεις φωτογραφικου - αρχειακού υλικού, θεατρικές παραστάσεις και προβολές οπτικοακουστικού υλικού. Διοργανώνονται επίσης εκπαιδευτικά προγράμματα, επισκέψεις σχολικών τάξεων και ξεναγήσεις σε περιοδικές εκθέσεις του φορέα. Ακόμη, οι δραστηριότητες του Ι.Α.Π.Ε. επεκτείνονται στην έκδοση τόμων που αφορούν τον προσφυγικό ελληνισμό. Επίσης, συνεργάζεται με Πανεπιστήμια της χώρας καθώς και με άλλους δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς.

Σχετικά με το αποθετήριο

Από το έτος ίδρυσής του και όσο λειτουργεί το Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού, ο όγκος του υλικού του αυξάνεται συνεχώς μέσα από τη συγκέντρωση αρχειακών τεκμηρίων. Διαθέτει ήδη έναν πλούσιο αριθμό σε προφορικές μαρτυρίες προσφύγων πρώτης γενιάς. Επίσης, αξιόλογο και πρωτότυπο αρχειακό και φωτογραφικό υλικό, που αποτελείται από δημόσια αρχεία και ιδιωτικές συλλογές. Μέσω του αποθετήριου που αποτελεί υποδομή οργανωμένου ψηφιακού περιεχομένου, δημιουργείται μία βάση δεδομένων η οποία είναι προσπελάσιμη διαδυκτιακά. Δίνεται η δυνατότητα, με την υποστήριξη του Ε.Κ.Τ., στο ερευνητικό κοινό όλου του κόσμου να έχει ελεύθερη πρόσβαση στο επιστημονικό περιεχόμενο του φορέα, με αποτέλεσμα την αύξηση της αναγνωρισιμότητας, της προβολής και την ενδυνάμωση της θέσης του. Τέλος, η παροχή του αποθετηρίου εξασφαλίζει στο φορέα την ασφαλή διατήρηση του υλικού και αυξάνει τον κύκλο ζωής του.

Πολιτική τεκμηρίωσης στο αποθετήριο

Για τη τεκμηρίωση του υλικού ακολουθείται ένα κοινό πρότυπο μεταδεδομέων σύμφωνα με τα διεθνή. Ενσωματώθηκε θησαυρός με όρους σχετικούς με το ιστορικό πλαίσιο του υλικού, εξασφαλίζοντας αμεσότερη πρόσβαση στην πληροφορία. Λόγω της πολυμορφίας και της ιστορικής αξίας του υλικού υπάρχουν περιορισμοί στην χρήση και αναπαραγωγή του. Σύμφωνα με τον κανονισμό λειτουργίας ο ερευνητής έχει δικαίωμα αναπαραγωγής στο 30% της κάθε συλλογής. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις επιτρέπεται η αναπαραγωγή μετά την έγγραφη άδεια του Προέδρου ή του Διοικητικού Συμβουλίου

Πληροφορίες για τις ψηφιακές συλλογές

Το υλικό που διαθέτει το Ι.Α.Π.Ε. χαρακτηρίζεται για την πλούσια θεματολογία, την πρωτοτυπία και τη σπανιότητά του. Συγκεκριμένα διαθέτει:

Δημόσια Αρχεία

Πρόκειται για τεκμήρια που προέρχονται από δημόσιες υπηρεσίες και φορείς τόσο του ελληνικού κράτους όσο και του εξωτερικού που δημιουργήθηκαν στα πλαίσια της διοικητικής λειτουργίας αυτών των υπηρεσιών.

Στις συλλογές αυτές περιλαμβάνονται, σε πρωτότυπη μορφή ή σε αντίγραφο:

• Αρχεία Διοικητικών Υπηρεσιών
• Αρχεία Εκπαιδευτικά / Σχολικά
• Αρχεία Διπλωματικών Υπηρεσιών
• Αρχεία Εκκλησιαστικά

Ιδιωτικές Συλλογές

Πρόκειται για τεκμήρια που ανήκουν σε ιδιωτικές συλλογές ατόμων, οικογενειών ή συλλόγων και αποτέλεσαν αντικείμενο κυρίως ιδιωτικής τους χρήσης. Τα έγγραφα αυτά αφορούν την ιδιωτική και την δημόσια ζωή των Ελλήνων προσφύγων τόσο στον τόπους καταγωγής όσο και στον τόπο εγκατάστασης. Προέρχονται από ιδιωτικές δωρεές ή από αγορές. Ενδεικτικά αναφέρονται ορισμένα ήδη εγγράφων που ανήκουν στην κατηγορία αυτή και περιλαμβάνονται, σε πρωτότυπη μορφή ή σε αντίγραφο: αιτήσεις, δηλώσεις, αποδείξεις, βεβαιώσεις, ληξιαρχικές πράξεις, έγγραφα αγοροπωλησιών, εκκαθάρισης περιουσιών, συμμετοχής σε σωματεία, παραχώρησης δανείου ή οικοπέδου, μισθοδοσίας, έγγραφα επιχειρήσεων, πιστοποιητικά (γάμου, βάπτισης, θανάτου, εργασίας, κ.λ.π.), προσφυγικά βιβλιάρια, διαβατήρια, προικοσύμφωνα, διαθήκες, προσωπική, εμπορική ή υπηρεσιακή αλληλογραφία, ημερολόγια, μαθητικά τετράδια, δελτία τροφίμων, λαχεία, εισιτήρια, κουπόνια, ιατρικά έγγραφα, συμβόλαια, τίτλοι ιδιοκτησίας, οθωμανικά έγγραφα, σχέδια και αυτοσχέδιοι χάρτες, καταστατικά, χειρόγραφα, ομιλίες, απομνημονεύματα, ποιήματα, κ.ά.

Αρχείο Χαρτών

Περιλαμβάνει χάρτες, κυρίως της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού, της Χαρτογραφικής Υπηρεσίας Στρατού, του Γ΄ Σώματος Στρατού, της Εποικιστικής Υπηρεσίας, κ.ά. καθώς και αυτοσχέδιους, χειρόγραφους χάρτες ιδιωτών.

Συλλογές Τύπου (Εφημερίδων και δημοσιευμάτων)

Περιλαμβάνουν παλαιές εφημερίδες (ενδεικτική περίοδος 1910-1946) καθώς και άρθρα, δημοσιεύματα και αποδελτίωση του ημερήσιου και περιοδικού τύπου. Προέρχονται από έρευνα και επιλογή του Ι.Α.Π.Ε. σε εφημερίδες κυρίως των ετών 1918-1938, των ετών 1945-1967 και των ετών 1996-2009. Αφορούν την ιστορία του μικρασιατικού και προσφυγικού ελληνισμού και τις υπόλοιπες θεματικές ενότητες που ενδιαφέρουν το φορέα.

Συλλογές Φωτογραφιών και Καρτ Ποστάλ

Περιλαμβάνει συλλογές σε πρωτότυπη μορφή ή σε αντίγραφο, που αφορούν κυρίως τη ζωή των προσφύγων στους τόπους καταγωγής τους, τη Μικρασιατική Εκστρατεία και Καταστροφή, την προσφυγική εγκατάσταση. καθώς και απόψεις από πόλεις και χωριά της Μικράς Ασίας, του Πόντου, της Ανατολικής Θράκης.

Αρχείο Προφορικών Μαρτυριών

Το Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού είναι ο μοναδικός φορέας στη Βόρεια Ελλάδα, που διαθέτει αρχείο προφορικών μαρτυριών από πρόσφυγες πρώτης γενιάς. Στις προφορικές μαρτυρίες ακολουθείται ένα ερωτηματολόγιο το οποίο δεν εστιάζει μόνο στα ιστορικά γεγονότα αλλά καλύπτει όλες τις πτυχές της ζωής των πληροφορητών.

Χρήστες του αποθετηρίου

Ο επισκέπτης αναζητώντας με βάση διάφορα κριτήρια, όπως θέμα, χρονολογία, τύπο περιεχομένου,τοπωνύμιο, λέξεις-κλειδιά, μπορεί να πλοηγηθεί στο πλούσιο υλικό, να εγγραφεί ως χρήστης λαμβάνοντας εξατομικευμένες υπηρεσίες έρευνας και να ζητήσει άδεια παραχώρησης του υλικού που τον ενδιαφέρει. Οι ομάδες προς τις οποίες απευθύνεται το υλικό, δεν έχουν περιορισμό. Οποιοδήποτε ενδιαφέρεται για το κομμάτι αυτής της ιστορίας έχει τη δυνατότητα μεσω του αποθετηρίου να αντλήσει πληροφορίες.

Πληροφορίες για το φορέα

Πληροφορίες για τις δράσεις του Ιστορικού Αρχείου Προσφυγικού Ελληνισμού, ο ενδιαφερόμενος μπορεί να ενημερωθεί μέσω της ιστοσελίδας www.iape.org.gr και μέσω της σελίδας Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού στη σελίδα κοινωνικής δικτύωσης facebook.